Tot voor kort waren dalende kosten voor zonnepaneelinstallaties een cruciale factor in de exponentiële groei van de industrie. In 2021 zijn de kosten van pv-systemen volgens de marktonderzoekers echter jaar-op-jaar met 4 procent gestegen, wat nieuwe uitdagingen met zich meebrengt voor de snelgroeiende markt.
Succesverhalen
Ondanks de hoger dan verwachte kosten zijn installaties in belangrijke markten zoals China, India, de Verenigde Staten en Europa dit jaar opnieuw verantwoordelijk voor de groei. ‘Projecten op nutsschaal zijn het hardst getroffen in 2021’, duidt Josefin Berg, onderzoeksmanager bij IHS Markit. ‘Daarentegen was de sterke groei van de gedistribueerde opwekking – dat wil zeggen de residentiële, commerciële en industriële (c&i)-sector – een van de succesverhalen van pv in 2021.’
Dubbele cijfers
IHS Markit verwacht dat het aantal pv-installaties ook in het huidige kalenderjaar met dubbele cijfers gegroeid is en dit zal doortrekken naar 2022. De stijgende prijzen houden daarbij volgens de marktonderzoekers aan totdat extra productiecapaciteit vanaf 2023 soelaas biedt. Ze schatten dat sinds augustus 2021 de gemiddelde productiekosten van zonnepanelen met meer dan 15 procent zijn gestegen en dat de zonnepaneelprijzen zich nu weer op het niveau van 2019 bevinden.
Andere pv-componenten zoals omvormers en trackers worden ook beïnvloed door het tekort aan materialen, waaronder chips en de hoge kosten van grondstoffen zoals staal. IHS Markit verwacht dat de huidige hoge transportkosten en de daaruit voortvloeiende vertragingen in de scheepvaart tot ver in 2022 zullen voortduren. ‘Er is een grote behoefte op de wereldmarkten om te investeren in de ontwikkeling van pv-installaties, maar de toeleveringsketen is gewoon niet klaar om aan dit niveau van vraag te voldoen en heeft tijd nodig om zich aan te passen’, stelt Edurne Zoco, uitvoerend directeur bij IHS Markit. ‘We hebben dit het duidelijkst gezien in de polysiliciummarkt, die een knelpunt zal blijven voor de groei van pv in 2022, totdat de geplande nieuwe productiecapaciteit vanaf 2023 wordt opgevoerd.’
Hoge prijzen tot 2023
De aanhoudende krapte in de toeleveringsketen zal naar verwachting tot 2023 voor hoge zonnepaneelprijzen zorgen. De verhoogde efficiëntie van zonnepanelen die worden verwacht voor TOPCon- of heterojunctie (hjt)-zonnecellen zullen vanaf 2023 ook bijdragen aan lagere productiekosten.
De ‘joker’ voor de voorspelling voor 2022 is volgens de marktonderzoekers de beleidsonzekerheid in de 3 belangrijkste pv-markten – China, de Verenigde Staten en India – die tegen het eerste kwartaal van 2022 moet zijn opgelost. ‘Deze aankondigingen zullen grote gevolgen hebben voor de beslissingen over productiecapaciteit en het installatietempo op de markt. In China bijvoorbeeld zullen de lengte en intensiteit van de huidige stroombeperkingen bepalend zijn voor de benuttingsgraad van pv en het volume dat beschikbaar is voor de binnenlandse en internationale markten.
Tot 1.000 gigawattpiek
‘Ondanks de 2 jaar durende impasse in de kostendaling van pv blijft zonne-energie een van de energietechnologieën met de laagste investeringsuitgaven en is het de snelste energiebron om te installeren’, besluiten de onderzoekers. ‘Naar verwachting zal tot 2025 meer dan 1.000 gigawattpiek aan nieuwe pv-installaties worden geïnstalleerd.’
De september 2024-editie van Solar Magazine is verschenen. Het tijdschrift bevat artikelen over de toekomst van de Nederlandse pv-markt, negatieve stroomprijzen, de strijd tegen dwangarbeid en Solar Solutions Kortijk.