logo
wvhj2023
© TasFoto | Dreamstime.com
© TasFoto | Dreamstime.com
15 oktober 2021

Routekaart Elektrificatie industrie: ook kansen voor zonne-energie, pleidooi voor nationaal borgingsmechanisme

Nederland heeft voor 2030 minimaal 30 terawattuur extra hernieuwbare elektriciteit nodig voor elektrificatie van de industrie en voor 2050 zelfs 80 tot 130 terawattuur. Dat biedt kansen voor wind- én zonne-energie.

Dit alles staat in de Routekaart Elektrificatie. De routekaart is ontwikkeld op verzoek van de Werkgroep Power-to-Industry. Opstellers zijn TKI Energie en Industrie, onderdeel van Topsector Energie, DNV en TNO. De routekaart is deze week aangeboden aan de Uitvoeringstafels Industrie en Elektriciteit onder het Klimaatakkoord en aan het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

60 procent van totale behoefte
De Nederlandse industrie draait van oudsher op een combinatie van aardgas en grote hoeveelheden restgassen. Om de industrie te verduurzamen en de CO2-uitstoot volgens de doelstellingen van het Klimaatakkoord terug te brengen, zijn flinke stappen nodig. Stappen die het huidige systeem in 30 jaar tijd moeten transformeren tot een nieuwe werkwijze. Elektrificatie is daartoe onmisbaar. De Routekaart Elektrificatie heeft tot in detail berekend en uitgestippeld wat de meest kansrijke route is tot 2030 en 2050. De conclusie? Elektrificatie zal minimaal 60 procent van de totale behoefte van de industrie invullen.

Het potentieel van elektrificatie is daarmee groter dan het huidige totale elektriciteitsgebruik in Nederland en een factor 3 à 4 groter dan de huidige elektriciteitsvraag van de industrie.

Potentieel industriële elektrificatie
Onderstaande tabel bevat het potentieel voor industriële elektrificatie voor de jaren 2030 en 2050 en de bijbehorende CO2-emissiereductie en benodigde opwek.

 

2030

2050

Elektriciteitsvraag (terawattuur)

30 - 80

80 - 130

CO2-emissiereductie (Mton)

9 - 20

20 - 45

Opwek (gigawatt, wind op zee)

10

26 - 46

Een volume van 80 terawattuur – 60 procent van de industriële energievraag in 2050 – is volgens de routekaart zogenaamd no regret elektrificatie. ‘Dit maakt duidelijk dat overheid, netbeheerders, elektriciteitsproducenten en industrie nu al investeringen kunnen doen die robuust zijn naar de toekomst’, aldus de routekaart. ‘Intensieve samenwerking van alle spelers in de keten is vereist, zodat er nú keuzes gemaakt kunnen worden voor beleidsmaatregelen en investeringen die op korte termijn tot investeringen leiden en tegelijk het pad naar 2050 voorbereiden. De overheid speelt hierbij een belangrijke rol als initiator en regisseur van dit proces en bij het scheppen van de juiste randvoorwaarden voor industriële elektrificatie.’

Nationaal borgingsmechanisme
De schrijvers van de routekaart pleiten voor een gelijkmatige ontwikkeling van de opwek en vraag en stellen dat daarvoor een nationaal borgingsmechanisme nodig is. ‘Tijdelijke en beperkte mismatches zullen hierbij onvermijdelijk zijn. Landelijke borging kan deels worden vormgegeven via afgestemde landelijke doelstellingen voor industriële elektrificatie en hernieuwbare-elektriciteitsproductie. Op deze doelstellingen kan vervolgens gestuurd worden via afgestemde openstelling van financiering voor de onrendabele top. Een gelijke ontwikkeling van elektrificatie en aanvullende hernieuwbare-elektriciteitsproductie kan verder worden gestimuleerd door elektrificerende industrie te belonen voor de inzet van hernieuwbare elektriciteit in plaats van gebruik van de landelijke elektriciteitsmix.’

Dit kan volgens de routekaart bijvoorbeeld door een hoger aantal subsidiabele uren toe te kennen als de elektriciteit aantoonbaar volledig wordt ingekocht van een hernieuwbare bron. ‘Een bijkomend voordeel van een borgingsmechanisme zijn de positieve effecten voor hernieuwbare-elektriciteitsproductie. Extra industriële vraag vergroot de investeringszekerheid van nieuwe subsidievrije hernieuwbare elektriciteitsproductie zoals wind op zee. Bovendien wordt zo het risico beperkt op het ontstaan van een onrendabele top voor wind op zee door onvoldoende vraag bij piekproductie. Voor nieuwe hernieuwbare-elektriciteitsproductie met een onrendabele top, zoals zon-pv en wind op land, beperkt het de behoefte aan subsidie. De aanvullende elektriciteitsvraag kan ook (deels) compenseren voor de beoogde uitfasering van de SDE++-regeling in 2025 voor hernieuwbare-elektriciteitsproductie op land.’

4 stappen om potentieel te realiseren

Om de kansen voor elektrificatie te benutten, moet er veel gebeuren. In de routekaart zijn de essentiële stappen hiervoor uitgewerkt in 4 categorieën met bijbehorende acties.

  1. Stel heldere beleidsdoelen en maak de instrumenten passend voor industriële elektrificatie.
    Dit kan voor diverse projecten de impuls geven die de huidige SDE++ onvoldoende biedt. Om doelstellingen voor 2030 te realiseren, moet deze impuls er in de komende 2 jaar komen.
  2. Ontwikkel opwek en flexibiliteit, in samenhang met de industriële vraag.
    Industriële elektrificatie vereist aanvullende opwek van CO2-vrije elektriciteit. Er is een nationaal borgingsmechanisme nodig voor gelijkmatige groei van industrieel gebruik en CO2-vrije opwek om CO2-emissies te reduceren via elektrificatie. Tot 2030 is er veel potentieel voor flexibele vraag die aan kan sluiten bij wind- en zonne-energie. Daarna zal een groeiende behoefte aan CO2-vrij regelbaar vermogen ontstaan.
  3. Versnel de opschaling van de transportinfrastructuur.
    Tot 2030 zijn versnelde uitbouw van elektriciteitsinfrastructuur en de ontwikkeling van infrastructuur voor waterstof essentieel. Na 2030 zal grootschalige verzwaring van de elektriciteitsnetten en uitbouw van waterstofinfrastructuur tot een landelijke backbone nodig zijn. Het valt daarom aan te bevelen om structuren zoals het Programma Infrastructuur Duurzame Industrie (PIDI) en het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK), die nu voor het Klimaatakkoord worden opgebouwd, ook te gebruiken voor de infrastructuurplanning voorbij 2030 met een duidelijke rol voor de Cluster Energie Strategieën (CES’en).
  4. Ontwikkel een programmatische aanpak van innovaties en kennisverspreiding.
    Innovatie, opschaling en verlaging van risico’s en kosten zijn een essentieel onderdeel van de route naar de benodigde schaal van elektrificatie. Dit vereist een programmatische aanpak van innovaties, kennisuitwisseling tussen bedrijven en het opleiden van voldoende technisch gekwalificeerde mensen.
Deel dit artikel:

Nieuwsbrief

Meld u aan voor de nieuwsbrief met het laatste nieuws!
Ja, ik wil de nieuwsbrief ontvangen en heb de privacy policy gelezen.

Laatste Nieuws

Bekijk al het nieuws

Meest gelezen

Producten