Postcoderoos: ‘Enorme maatschappelijke en economische schade dreigt bij afhaken lokale energiecoöperaties’

‘Wordt het beschikbare budget volgend jaar niet voldoende opgehoogd, dan haken lokale energiecoöperaties in 2022 af’, zo waarschuwt voorman van Energie Samen Siward Zomer. ‘Dat gaat niet alleen ten koste van de inclusiviteit van de energietransitie, maar ook van het lokale organiserend vermogen daarvan. Dat zal de kosten voor de volgende stappen – we staan pas aan het begin – enorm opjagen.’

De Regeling Verlaagd Tarief, ofwel de postcoderoosregeling, stamt uit 2014 en vloeide voort uit het Energieakkoord van een jaar eerder. Het doel was het stimuleren van coöperatieve duurzame-energieprojecten in de eigen leefomgeving, middels het opzetten van een lokale energiecoöperatie of via een al bestaande Vereniging van Eigenaren (VvE). Deelnemers konden met behulp van de subsidie 15 jaar profiteren van een korting op de energiebelasting van 7,5 eurocent per kilowattuur. 2 jaar later werd die – om positieve businesscases mogelijk te maken – gelijkgesteld aan het energiebelastingtarief van de eerste schijf.

Afspraken en communicatie
‘Dit was een gamechanger’, memoreert Siward Zomer, directeur Bedrijfsbureau Energie Samen, de koepelorganisatie voor Nederlandse lokale energiecoöperaties. ‘Sinds 2016 zijn er ontzettend veel energiecoöperaties opgericht – eind vorig jaar waren dat er meer dan 600, waarvan zo’n 500 zich op zonne-energie focussen. Er werden met behulp van de postcoderoos vele energieprojecten gerealiseerd. Dat wil echter niet zeggen dat het gemakkelijk was. De financiën liepen niet via de kas van de energiecoöperaties. De leden kregen hun belastingkorting al naar gelang hun aandeel energiepartities en de energieopbrengst via de belastingdienst. Om dat optimaal te laten verlopen, waren strakke afspraken en een goede communicatie tussen de deelnemers, leveranciers, projectorganisaties en de belastingdienst cruciaal. Het was dus vaak lastig organiseren, ook omdat energiecoöperaties en Verenigingen van Eigenaren in de regel worden gerund door vrijwilligers. Aan die complexiteit is nu echter een einde gekomen dankzij een nieuwe subsidieregeling.’

Exploitatiesubsidie
Sinds 1 april 2021 is de oude ‘postcoderoos’ vervangen door een nieuwe: de Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE). Er ontstond een stormloop op de beschikbare 92 miljoen euro; de bodem was binnen een kwartaal bereikt. Dat is voor een belangrijk deel te wijten aan een vereenvoudiging van de regeling. De SCE is een exploitatiesubsidie. Er wordt een basisbedrag per geproduceerde kilowattuur vastgesteld, voldoende om installaties te laten renderen, wat wordt gecorrigeerd al naar gelang de fluctuerende energieprijs. De vergoeding wordt uitgekeerd aan de energiecoöperatie of Vereniging van Eigenaren.

Zomer: ‘Aanvankelijk was er 37 miljoen euro gereserveerd voor de subsidieronde van 2021. Dat bedrag is, mede onder druk van Energie Samen, eenmalig verhoogd naar 92 miljoen euro. Dat die pot binnen 3 maanden leeg was, kun je als een succes bestempelen. Wij zien het echter als zorgwekkend. Als er niet wordt ingegrepen, dan gaat de regeling ten onder aan haar eigen succes. Projecten die dit jaar buiten de boot vallen, moeten een jaar “on hold” voordat er opnieuw subsidie kan worden aangevraagd. Lukt het volgend jaar wederom niet, dan zullen heel veel lokale energiecoöperaties afhaken. Dat heeft vergaande gevolgen voor het tempo en de inclusiviteit van de energietransitie. Maar de consequenties reiken nog veel verder. De economische vervolgschade is enorm.’

Lees hier het volledige artikel ‘Verlaging subsidie per kilowattuur kan desastreuze gevolgen hebben’ in de september 2021-editie van Solar Magazine.