Elektrische auto en zonnepanelen in Vlaanderen: ‘Businesscase is er, kwakkelbeleid zit in de weg’

In de Europese ranking van de introductie van de elektrische auto staat België op nummer 5. Vorig jaar was 10 procent van de nieuwkopen deels of volledig elektrisch, dit jaar zal dat zo’n 17 procent zijn. De situatie is er echter anders dan in Nederland, vertelt Arthur Vijghen, die met zijn consultancybedrijf The New Drive organisaties ondersteunt op het pad naar groene mobiliteit.

Financieel interessant
‘Wij kennen geen subsidie meer op de aanschaf van elektrische auto’s’, aldus Vijghen. ‘Er is ook geen sprake van een voordelig wegenbelastingtarief. België is een echt bedrijfswagenland. In dat segment zie je dan ook de grootste elektrificatie, met name middels plug-in hybrids. Echt duurzaam zijn die auto’s natuurlijk pas als ze worden geladen met CO₂-neutrale stroom. Zonnepanelen zullen daarvoor een steeds belangrijkere bron zijn. Die combinatie is nu al interessant, mede dankzij het huidige beleid. De businesscases zijn er. Dat wil echter niet zeggen dat die ook worden omarmd.’

Olie op het vuur
Begin dit jaar viel – na een gerechtelijke uitspraak – het voordeel van de terugdraaiende energiemeter voor Vlaamse huishoudens met zonnepanelen weg. Ondanks compensatie van de overheid voor getroffenen, leidde dit tot een bijzonder negatief marktsentiment. Het gevolg was een enorme dip in de verkoop van zonnepanelen. Vijghen duidt in dit kader op een actuele discussie die momenteel haar hoogtepunt bereikt.

‘Onze kerncentrales zijn op en moeten in 2025 dicht. Ter vervanging – zolang er niet voldoende groene elektriciteit uit zon en wind is – is de bouw van 8 gascentrales gepland. Dat is een enorme investering die binnen een decennium moet worden afgeschreven. Er is nu op allerhande politieke en ambtelijke niveaus een discussie gaande tussen rechts en links; tussen zij die de kerncentrales 5 jaar langer open willen houden en zij die ze willen sluiten. Deze soap is olie op het vuur van de onrust rondom verduurzaming in België.’

Kwakkelbeleid
Het uitrollen van zonnepanelen verloopt in Vlaanderen met name op de daken van particulieren en bedrijven. Hierin liggen grote kansen voor een versnelde marktadaptatie van elektrische personenwagens, stelt Vijghen, in het bijzonder omdat de financiële prikkels er al zijn. De vergoeding voor netinjectie van zonnestroom door huishoudens is laag – 4 tot 5 eurocent per kilowattuur. Het invoeren van een capaciteitstarief is aanstaande.

‘In het post-coronatijdperk werken we bovendien meer thuis. Daarmee is het aanschaffen van een elektrische auto en een thuislader voor vele eigenaren van zonnepanelen een verstandige investering, temeer wanneer je die enorme accu’s van de wagens ook als thuisbatterij gaat inzetten. Op de werkplek is er nog een interessanter verdienmodel in de combinatie van pv en elektrisch laden. Omdat bedrijven per geleverde kilowattuur relatief minder betalen aan nettarieven dan particulieren, en een schaalvoordeel hebben, wordt de businesscase voor elektrisch vervoer en pv zeer interessant. De Vlaming is echter van nature geen early adaptor van nieuwe technologie. Bovendien – en dat is de belangrijkste bottleneck – is het kwakkelbeleid ten aanzien van verduurzaming ten koste gegaan van het vertrouwen van het grote publiek. Dat herstellen gaat jaren kosten. Het vergt het bieden van een helder toekomstperspectief, flankerend consistent beleid en goede communicatie. En daarin moet nu de knop worden omgezet.’