‘De fabrikanten die in Nederland marktleider zijn, zijn ook degenen met de meest geavanceerde omvormers’, schrijven de onderzoekers in het rapport ‘Market insight on flexible connected PV inverters’. ‘Omvormers kunnen nu al een rol spelen bij flexibiliteit, maar de markt voor flexibiliteit moet zich eerst ontwikkelen. Daarom worden de slimme functies in Nederland echter nog niet of nauwelijks benut.’
Flex ready
‘Alle omvormers die nu op de markt zijn, hebben een functionaliteit aan boord waarmee ze op afstand uitgelezen kunnen worden voor opwek en andere informatie’, stellen de onderzoekers. ‘Modellen van de marktleiders hebben functionaliteit aan boord waarmee ze op afstand regelbaar zijn, zodat de opwek verhoogd of verlaagd kan worden. Deze worden als optimaal geschikt beschouwd voor energieflexibiliteit. Omdat deze marktleiders een marktaandeel van 57 tot 75 procent hebben, is een groot deel van het huidige aanbod geschikt voor ‘flex’. Naast de markt voor omvormers bij nieuwe zonnepanelen groeit de vervangingsmarkt voor omvormers bij bestaande installaties. Hoewel veel omvormers op zichzelf ‘flex ready’ zijn, is het integreren van omvormers in slimme energiediensten op dit moment nog niet erg schaalbaar.’
Enkele belangrijke hindernissen zijn volgens de onderzoekers het ontbreken van een standaard om de flexibiliteit te ontsluiten, de noodzaak van additionele modules en bovendien kunnen clouddiensten van fabrikanten nodig zijn.
Zelf gebruiken
Slimme omvormers maken het eenvoudig om zoveel mogelijk van de stroom die een huishouden heeft opgewekt ook daadwerkelijk zelf te gebruiken in plaats van terug te leveren aan het elektriciteitsnet. Dit kan bijvoorbeeld door een koppeling met de elektrische warmtepomp, boiler of airco, zodat die aangaan als de zon schijnt. Ook het opladen van de elektrische auto of thuisbatterij met de opgewekte zonnestroom zijn voorbeelden.
De stichting FAN roept installateurs en leveranciers op om zoveel mogelijk slimme omvormers te leveren, zodat in de nabije toekomst slimme omvormers benut kunnen worden om te helpen het elektriciteitsnet betrouwbaar te houden en huishoudens optimaal te laten profiteren van de zonne-energie die ze zelf hebben opgewekt.
Marktaandelen
Van de nieuwe residentiële omvormers die in 2019 geïnstalleerd zijn, heeft meer dan 50 procent en maximaal 75 procent volgens de onderzoekers geavanceerde functionaliteit waarmee ze kunnen deelnemen aan diensten op het gebied van energieflexibiliteit. De de door de onderzoekers berekende marktaandelen zijn in onderstaande tabel weergegeven.
Type omvormer |
Definitie |
Marktaandeel 2019 |
Domme / blinde omvormers |
Geen connectiviteit of ‘slimme’ elementen |
0 procent |
Monitoring en energie-inzicht |
Monitort het pv-systeem om de opwek te volgen en fouten te detecteren |
16-30 procent van alle omvormers |
Op afstand aan-uit regelbaar |
De omvormer kan op afstand worden in- en uitgeschakeld. |
14-20 procent van alle omvormers |
Op afstand regelbaar |
De omvormer kan op afstand hoger of lager worden gezet. Eén richting betekent dat elektriciteit alleen het net ingaat. Dit is het hoogste niveau van flexibiliteit dat eenrichtingsomvormers kunnen bieden. |
57-75 procent van de pv-omvormers |
Op afstand regelbaar |
De omvormer kan op afstand hoger of lager worden gezet. Twee-richtingen betekent dat het kan voeden aan, en consumeren van het net. |
57–75 procent van de hybride omvormers* |
* Hybride omvormers kunnen zowel een pv-systeem als een batterij bedienen.
De juni 2024-editie van Solar Magazine is verschenen. Het tijdschrift bevat artikelen over de toekomst van de Nederlandse pv-markt, het potentieel van de directe lijn, balkonzonnepanelen en het verhogen van het zelfverbruik.