‘Het zonnepaneel moet aan het einde van de levensduur als het ware door “sesam open u” te zeggen uiteenvallen’, stelde Martin Späth, projectleider bij TNO vorig jaar tegenover de redactie van Solar Magazine over het innovatieproject Design for Recycling & Reuse (DEREC).
Oorspronkelijke vorm
Binnen het DEREC-project worden het ontwerp en de materiaalkeuze van zonnepanelen zo aangepast, dat het recyclen van zonnepanelen aan het einde van de levensduur een spreekwoordelijk eitje wordt. Het DEREC-consortium is inmiddels vergevorderd met de ontwikkeling van een bijna volledig recyclebaar zonnepaneel zonder gebruik van giftige stoffen. De eerste stap was om een alternatief te maken voor de kunststof achterkant. Exasun maakte een variant met aan weerszijden glasplaten, dat een langere levensduur heeft. Door DSM en TNO is bovendien een nieuwe, PFAS-vrije hechtfolie ontwikkeld, met een intern ‘trigger mechanisme’ dat onder bepaalde omstandigheden terugschiet in de oorspronkelijke vorm. Hierdoor kunnen materialen gemakkelijker gescheiden worden. Späth: ‘Het bleek een gouden greep, want de folie kan met dezelfde apparatuur worden verwerkt, tegen dezelfde kosten en met een hoge betrouwbaarheid.’
Reden genoeg voor de projectpartners om het project een vervolg te geven en nu gezamenlijk een volledig nieuw zonnepaneel te ontwikkelen via een tweede project; PAREC. Bovendien is daarin nog een element aangepast: loodvrij soldeermateriaal, ontwikkeld door het bedrijf Mat-Tech. Lood wordt normaal gebruikt om de soldeer flexibel en sterker te houden. Maar door een nieuwe techniek toe te passen, vergelijkbaar met het solderen op printplaten en door een slimme materiaalkeuze, is het gebruik van lood niet nodig. Späth hoopt dat de fullsize zonnepanelen met 60 zonnecellen binnen 3 maanden bij Exasun kunnen worden gemaakt, zodat ze in het lab van TNO de stresstests kunnen ondergaan.
Statiegeld
Jan-Jaap van Os, directeur van Exasun, is tevreden over het verloop van het project. ‘We hebben heel grote stappen gemaakt. Ik hoop dat we de zonnepanelen eind volgend jaar op de markt kunnen brengen, want veel partijen zitten erom te springen, zoals gemeenten en woningbouwcorporaties die duurzame doelstellingen willen realiseren, en bouwbedrijven die zoeken naar producten met een betere milieuprestatiescore.’
Van Os verwacht dat meer dan 95 procent van het gewicht straks recyclebaar is. Materialen zoals zilver, koper en silicium kunnen dan een hoogwaardige nieuwe toepassing krijgen. Van Os denkt aan een statiegeldmodel. ‘Zodat we kunnen aanbieden om ze na dertig jaar van het dak te halen. De klant krijgt dan zijn statiegeld terug en de zonnepanelen kunnen hoogwaardig en rendabel gerecycled worden.’
De september 2024-editie van Solar Magazine is verschenen. Het tijdschrift bevat artikelen over de toekomst van de Nederlandse pv-markt, negatieve stroomprijzen, de strijd tegen dwangarbeid en Solar Solutions Kortijk.