Hoge Raad geeft inzicht in recht op teruggave btw bij nieuwbouwwoning met zonnepanelen

De advocaat-generaal heeft advies uitgebracht over een zaak waarin de vraag centraal staat of – en zo ja, in hoeverre – voor de aankoop van een nieuwbouwwoning recht op aftrek van de btw bestaat vanwege de exploitatie van zonnepanelen op het dak.

Werkkamer verhuurd
De advocaat-generaal heeft de gelegenheid aangegrepen op iets algemener niveau in te gaan op de aftrek van omzetbelasting bij nieuwbouwwoningen met zonnepanelen. De omstandigheid dat ook iedere particulier die met zonnepanelen opgewekte elektriciteit aan het stroomnet levert, voor de heffing van omzetbelasting als ondernemer moet worden gezien, zorgt volgens de Hoge Raad voor enige hoofdbrekens.

In de betreffende rechtszaak heeft belanghebbende een nieuwbouwwoning verworven waarop – schijnbaar – door een ander dan de leverancier van de woning zonnepanelen zijn aangebracht. Van het totale bruto nuttig bruikbaar vloeroppervlak wordt 9,4 procent in de vorm van een werkkamer verhuurd aan een bv.

Belastinginspecteur
De op het dak geplaatste zonnepanelen beslaan een oppervlak van 48 vierkante meter. De belanghebbende heeft om teruggaaf van twee derde deel van de btw voor de aankoop van de woning verzocht, een en ander omdat twee derde deel van de met de zonnepanelen opgewekte elektriciteit aan het stroomnet wordt geleverd.

De belastinginspecteur heeft integrale aftrek van de btw voor de zonnepanelen zelf toegestaan en daarnaast een beperkte aftrek van de voorbelasting voor de aankoop van de woning vanwege de verhuur van de werkkamer. Oftewel: de belastinginspecteur meent dat belanghebbende alleen de zonnepanelen voor zijn zonnepanelenonderneming gebruikt en niet de woning.

Verdeelsleutel
In een eerdere rechtszaak heeft de rechtbank Gelderland btw-aftrek toegestaan voor de woning. Er is een verdeelsleutel bepaald aan de hand van het nuttig bruikbaar oppervlak van de woning, waarbij het dakoppervlak waarop de zonnepanelen zijn aangebracht, als zodanig meetellen.

Bij wijze van compromis zou de belanghebbende 3,1 procent van de woning gebruiken voor de exploitatie van de zonnepanelen. In hoger beroep heeft het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden echter beslist dat belanghebbende helemaal geen aftrek kan toepassen voor de aankoop van de woning. Omdat de belastinginspecteur tijdens de zitting heeft medegedeeld het bij de rechtbank gesloten compromis gestand te willen doen, is het gerechtshof uiteindelijk toch uitgekomen op 12,5 procent – 3,1 procent en 9,4 procent – ondernemingsgebruik van de woning. De belanghebbende bestrijdt in cassatie het oordeel van het gerechtshof.

Belaste handelingen
Volgens advocaat-generaal Ettema dient eerst te worden bepaald of een zonnepanelenexploitant zijn zonnepanelen – en eventueel de nieuwbouwwoning waarop die zonnepanelen zijn aangebracht – als ondernemer heeft verworven. In de betreffende zaak kan volgens de advocaat-generaal sowieso een koop als ondernemer worden aangenomen vanwege de verhuur van de werkkamer.

Vervolgens rijst de vraag of sprake is van gebruik voor belaste handelingen. Ook die vraag kan vanwege het feitelijke gebruik voor het leveren van elektriciteit aan het stroomnet met ja worden beantwoord. Het gerechtshof is volgens de advocaat-generaal te strikt door van belanghebbende bewijs te verlangen dat in feite kosten van de woning zijn doorberekend in de prijs voor de elektriciteit die aan het stroomnet is geleverd.

Volstaan met schattingen
Dit brengt met zich mee dat moet worden bepaald in welke mate er dan recht op aftrek van de btw bestaat. Bij uitgaven in verband met een onroerende zaak, is het werkelijke gebruik leidend. Het gaat de advocaat-generaal te ver om te verlangen dat dit werkelijk gebruik aannemelijk wordt gemaakt aan de hand van objectief en nauwkeurig vast te stellen gegevens.

De berekening die de rechtbank Gelderland in deze zaak heeft toegepast, leidt volgens de advocaat-generaal tot een aanmerkelijk te hoog gebruik van de woning voor de exploitatie van zonnepanelen. Idealiter zou op dit punt (hardheidsclausule)beleid bestaan. De advocaat-generaal komt uiteindelijk tot de slotsom dat de exploitant van zonnepanelen moet kunnen volstaan met het aan de hand van schattingen aannemelijk maken wat het aftrekbare bedrag (minimaal) moet zijn; uitgaande van het in redelijkheid te bepalen werkelijke gebruik van de woning voor de zonnepanelenonderneming.