Startschot 19 nieuwe proeftuinen aardgasvrij: warmtenetten voeden met zonnewarmte

De 19 nieuwe proeftuinen zijn onderdeel van het Programma aardgasvrije wijken (PAW). In oktober 2018 zijn de eerste 27 gemeenten gestart met een proeftuin. Bij diverse van die eerste proeftuinen wordt gebruikgemaakt van zonnewarmte, zoals bij de warmtenetten in de wijk Tuinstad in de Noordoostpolder en de wijk Lintdorp op Vlieland.

Voorstel van 71 gemeenten
De nu goedgekeurde proeftuinen krijgen in totaal bijna 100 miljoen euro toegekend. Bij alle plannen is nadrukkelijk gekeken naar de uitvoerbaarheid, betaalbaarheid en de betrokkenheid van de bewoners. De belangstelling voor de tweede ronde proeftuinen was groot: in totaal hebben 71 gemeenten een voorstel ingediend. Bij ten minste 2 van de goedgekeurde proeftuinen speelt zonthermie een rol, te weten in de wijk ’t Ecozand in ’s-Hertogenbosch en Zilverkamp in Lingewaard.

Met de proeftuinen en het kennis- en leerprogramma draagt PAW bij aan de doelstelling uit het Klimaatakkoord om 1,5 miljoen woningen en andere gebouwen te verduurzamen in de periode tot en met 2030. Binnen het PAW worden naar verwachting circa 50.000 woningen en andere gebouwen verduurzaamd. Met deze tweede ronde komt het aantal proeftuinen in totaal op 46. Die omvatten in totaal circa 35.000 woningen en andere gebouwen.

Derde ronde in 2021
Met de toevoeging van 19 nieuwe proeftuinen ontstaat naast meer volume ook meer variatie. Die schuilt onder meer in de beoogde warmtetechnieken, de wijze waarop bewoners meedoen en ook in het type wijken en woningen. Daarnaast zijn proeftuinen geselecteerd vanwege de verbinding met andere opgaven, inclusief klimaatadaptatie en circulair bouwen. De toename van het aantal proeftuinen maakt het mogelijk om beter ‘rode draden’ in kaart te brengen.

In 2021 volgt een derde ronde proeftuinen. Die wordt onder meer gebaseerd op een evaluatie van deze tweede ronde. In deze derde ronde zal meer nadruk liggen op stapsgewijze oplossingen met een groot CO2-besparingspotentieel. Hiermee kan een goede aanvulling gerealiseerd worden op het huidige palet aan proeftuinen.

Zonnewarmte voor Zilverkamp
Met de nu toegekende rijksbijdrage van ruim 4 miljoen euro gaat de gemeente Lingewaard nieuwe stappen zetten om woningen in de wijk Zilverkamp in Huissen aardgasvrij te maken. Daarvoor wordt een open warmtenet aangelegd voor – in eerste instantie – 600 tot 700 woningen. Firan ontwikkelt hiervoor een warmtenet dat gebruikmaakt van aquathermie en zonnewarmte. Daarnaast wordt er een warmteleiding vanuit het nabijgelegen tuinbouwgebied NEXTgarden gerealiseerd. Het warmtenet is dan uiteindelijk inzetbaar voor ruim 2.700 woningen in Zilverkamp.

Pvt-panelen voor ’t Zand
Met een rijksbijdrage van ruim 5,4 miljoen euro gaat de gemeente ’s-Hertogenbosch een deel van de wijk ’t Zand aardgasvrij maken. Buurtinitiatief ’t Ecozand, woningcorporaties  Zayaz, BrabantWonen en Charlotte van Beuningen, Enexis, Enpuls, Waterschap Aa en Maas en Farent zijn bij het project betrokken. Volgens het plan worden de woningen in het proeftuingebied in de toekomst verwarmd met zonnewarmte. Hiervoor komen pvt-panelen op de daken die én warmte én elektriciteit opwekken. De warmte wordt opgeslagen in de bodem en via een laagtemperatuurwarmtenet verdeeld over de woningen.  Warmtepompen vervangen de cv-ketels in de woningen. Hiermee wordt dan de gewenste temperatuur bereikt.

Als eerste worden een aantal huurwoningen van Zayaz aangepast, natuurlijk in overleg met de bewoners. Als dit succesvol is, wordt het warmtenet verder uitgebreid. De proeftuin duurt 8 jaar. In deze periode komen ook de particuliere woningen en bedrijfspanden aan de beurt. Gebouweigenaren hebben altijd de keuze of zij wel of niet deelnemen.