logo
wvhj2023
© Ruud Morijn | Dreamstime.com
© Ruud Morijn | Dreamstime.com
22 september 2020

Initiatiefnota Sienot (D66): stel Rijksarchitect aan voor oplossen problemen elektriciteitsnet

Het kabinet moet een rijksarchitect aanstellen die een toekomstig, duurzaam en betrouwbaar energiesysteem op nationaal niveau gaat schetsen. Daarvoor pleit D66-Kamerlid Matthijs Sienot in een initiatiefnota.

In een initiatiefnota kan een Tweede Kamerlid een bepaalde beleidskwestie aan de orde stellen en daarover voorstellen doen. Als regel komt de regering met een reactie. De nota wordt vervolgens besproken door de Tweede Kamer, meestal in een algemeen overleg van de betreffende Kamercommissie.         

Samen ophoesten
Sienot stelt de initiatiefnota geschreven te hebben omdat hij wil dat het Nederlandse stroomnet snel klaargemaakt wordt voor een toekomst met schone energie. ‘Het net is nu nog niet voorbereid op de enorme toename van schone elektriciteit die we willen opwekken. Sterker nog, we zien nu al krapte waardoor zonnepanelen en windmolens niet kunnen worden aangesloten en energie kunnen leveren. Bovendien worden ondernemers of bewoners niet beloond als ze het stroomnet ontlasten. Een gemiste kans, want door slimme keuzes te maken, versterken we het stroomnet en kunnen schone-energiebronnen voluit worden benut, en de energierekening omlaag.’

Het D66-kamerlid doet in de initiatiefnota voorstellen om van het stroomnet een betrouwbare ruggengraat te maken van het energiesysteem van de toekomst. ‘Het lijkt voor de hand te liggen om het stroomnet simpelweg te verzwaren om de capaciteit te vergroten. Maar daarmee lossen we slechts een deel van de problemen op en we maken de kosten voor de samenleving onnodig hoog. Die rekening zullen we vervolgens samen moeten ophoesten via onze stroomrekening.’

Geen oneindig web
Naast het net verzwaren waar het nodig is, wil Sienot daarom bevorderen dat Nederland ook op een andere manier met het elektriciteitsnet omgaat. Dat betekent afstappen van het idee dat het een ‘koperen plaat’ is, een oneindig web van koperen leidingen waar alle elektriciteit in kan worden gevoed en weer afgetapt. ‘In plaats daarvan willen wij mensen juist stimuleren om gebruik te maken van nieuwe mogelijkheden om het stroomnet te ontlasten, door middel van flexibele nettarieven. Zo kunnen we mensen belonen als ze zelfopgewekte stroom eerst opslaan in een thuisbatterij, of in de accu van hun elektrische auto, of eerst leveren aan mensen of bedrijven in de buurt via een slim stroomnet (“smart grid”).’

Wet wijzigen
Aan de hand van deze initiatiefnota wil Sienot maatregelen bespreken in de Tweede Kamer waarmee we de knelpunten in het stroomnet aanpakken. ‘Voor nu en straks. Met onze voorstellen verbeteren we de regie op het net vanuit het Rijk zodat er tijdig geïnvesteerd wordt in verzwaring op de juiste plekken. We wijzigen knellende wet- en regelgeving zodat netbeheerders het net kunnen uitbreiden en initiatiefnemers voor energieprojecten hun stroom kwijt kunnen. En we stimuleren het benutten van technologische innovaties waarmee beter kan worden ingespeeld op pieken in vraag en aanbod, zoals opslag, buffering en slimme meet- en regeltechniek.’

Rijksarchitect voor sturing
Een van de voorstellen die Sienot doet is de komst van een rijksarchitect die een toekomstig, duurzaam en betrouwbaar energiesysteem op nationaal niveau schetst. Dat doet hij op basis van de plannen van lokale en regionale overheden, zoals de Regionale Energiestrategieën (RES’en), Cluster Energie Strategieën (CES), de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL) en de provinciale systeemstudies. Dit zijn de plannen die tot stand zijn gekomen in democratische processen en gevolgen hebben voor het stroomnet.

De rijksarchitect brengt de systeemgevolgen van de regionale klimaatplannen in kaart en zorgt ervoor dat de keuzes die in de plannen worden gemaakt ook echt gerealiseerd kunnen worden door een goed werkend elektriciteitsnet. Van belang is hierbij dat de rijksarchitect kijkt hoe vraag en aanbod van energie goed op elkaar aan kunnen aansluiten, bijvoorbeeld door het plaatsen van waterstofproductie bij aanlandingstracés van windmolenparken op zee.

Meer (wettelijke) ruimte netbeheerders
Sienot vraagt de Tweede Kamer verder om netbeheerders meer (wettelijke) ruimte te geven om tijdig te investeren in de infrastructuur, op basis van de schetsen van de rijksarchitect. ‘Dit zorgt er in ieder geval voor dat vergunningstrajecten op tijd in gang worden gezet, tevens kan het betekenen dat een investeringsbesluit wordt genomen in een gebied waar nog geen vergunning is verstrekt voor een projectontwikkelaar. Versnel ook de planologische procedures voor netbeheerders om te verzwaren, waarbij er vanzelfsprekend wel voldoende aandacht blijft voor planologische inpassing en inspraak van de omwonenden.’

Verder schrijft hij in de initiatiefnota dat de mogelijkheid onderzocht moet worden om netbeheerders te kunnen dwingen tot een marktconsultatie bij congestie (om zo een beter beeld te krijgen van welke innovatieve technologieën toegepast kunnen worden).

Oost-westopstellingen
Specifiek voor zonne-energie wil het D66-Kamerlid dat de kansen van een oost-westplaatsing van zonnepanelen onderzocht worden. ‘De meeste zonnepanelen worden op het zuiden geplaatst. Zulk soort zonnepanelen hebben een hoge opbrengstpiek rond het middaguur en een lagere opbrengst in de ochtend- en avonduren, wanneer huishoudens juist de meeste stroom verbruiken. Met een systeem dat deels op het oosten gerichte en deels op het westen gerichte zonnepanelen heeft, een oost-westsysteem, ziet deze verdeling er anders uit. In de ochtenduren leveren de op het oosten gerichte zonnepanelen veel stroom en in de avonduren juist de op het westen gerichte. Tijdens het middaguur is de stroompiek lager dan bij een zuid-systeem. Op deze manier zorgen oost-westsystemen dus voor een gelijkmatigere stroomopbrengst. Wel leveren ze in totaal minder energie op dan zuidsystemen voor hetzelfde zonnepaneeloppervlak. Verken met de Vereniging Nederlandse Gemeenten hoe het mogelijk is om oost-westplaatsing van zonnepanelen op land en dak te bevorderen om piekbelasting van het net te voorkomen.’

Verder pleit Sienot te kijken naar de inzet van curtailment. ‘Verken met de energiesector en de projectontwikkelaars de mogelijkheden in voorkomende gevallen piekbelasting te voorkomen door te leveren op maximaal 70 procent van het geïnstalleerde piekvermogen. Dit kan tegen een vergoeding, bijvoorbeeld in ruil voor een extra jaar in de SDE++.’

Tot slot wijdt Sienot ook een aantal zinnen aan zonnewarmte. ‘Beloon technieken met een lage netbelasting in de SDE++. Zonnethermie is bijvoorbeeld een techniek die geen netbelasting oplevert. Dit maatschappelijke voordeel komt nu niet tot uiting in de rangschikking van technieken in de SDE++.’

Deel dit artikel:

Nieuwsbrief

Meld u aan voor de nieuwsbrief met het laatste nieuws!
Ja, ik wil de nieuwsbrief ontvangen en heb de privacy policy gelezen.

Laatste Nieuws

Bekijk al het nieuws

Meest gelezen

Producten