Ambtenaren raden kabinet af om OZB-belasting op zonnepanelen te schrappen

Het ministerie van Financiën heeft deze week 11 onderzoeken naar de Tweede Kamer gestuurd die stilstaan bij de problemen van het huidige belastingstelsel. De afgelopen tijd hebben de ambtenaren van het ministerie gewerkt aan een groot pakket maatregelen waarmee het belastingstelsel aangepakt kan worden. Het volgende kabinet kan nu een keuze maken uit de 169 beleidsopties en daarmee zelf een nieuw belastingbouwwerk realiseren.

7 knelpunten
In de onderzoeken is er ook aandacht is voor de OZB-belasting. In de onderzoeken zijn niet alleen de 7 knelpunten van het huidige belastingsysteem geïdentificeerd:

1. Steeds hogere lastendruk op arbeid voor werkenden.
2. Het stelsel raakt uitgewerkt.
3. De opkomst van flex- en platformeconomie vraagt om aanpassing van wet en uitvoering.
4. Ongelijke belasting van vermogen leidt tot arbitrage en uitstel.
5. Het belasten van winst wordt (nationaal) steeds lastiger.
6. Schade aan klimaat en gezondheid wordt onvoldoende beprijsd.
7. Effectiviteit van nationale belastingheffing neemt af.

In de onderzoeken zijn ook oplossingen aangereikt voor het toekomstige belastingstelsel. Er zijn beleidsopties uitgewerkt om het verschil in belastingdruk tussen werknemers, zelfstandigen en gepensioneerden te verkleinen, belastingontwijking aan te pakken en het stelsel eenvoudiger te maken.

WOZ-waarde
Toenmalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel zegde de Tweede Kamer in juni 2019 toe te gaan kijken naar de mogelijkheden om zonnepanelen buiten de onroerendezaakbelasting te houden. In een van de deze week door het ministerie gepresenteerde onderzoeken – te weten de ‘Fichebundel beleidsopties Bouwstenen voor een beter belastingstelsel’ – is er die toegezegde aandacht voor zonnepanelen in relatie tot de Waardering Onroerende Zaken (WOZ-)waarde van huizen en de OZB-belasting die burgers betalen.  

‘Regelmatig wordt gepleit voor nieuwe specifieke heffingen of juist aanvullende vrijstellingen die kunnen bijdragen aan bepaalde beleidsdoelen, op uiteenlopende beleidsterreinen’, is te lezen in het onderzoek. ‘Denk bijvoorbeeld aan alternatieve bekostiging voor gebiedsontwikkeling (planbatenheffing, gebiedsontwikkelingsheffing), het stimuleren van de woningmarkt (grondwaardebelasting) of vergroening (vrijstelling in de WOZ voor zonnepanelen).’

Verduurzamingsvrijstelling
De door de ambtenaren onderzochte verduurzamingsvrijstelling heeft echter niet de lijst met 169 kansrijke beleidsopties gehaald.

‘In 2018 is in de Tweede Kamer een motie aanvaard die oproept om een voorstel te ontwikkelen waarmee zonnepanelen standaard buiten de OZB gehouden worden en daarnaast te onderzoeken hoe vormen van verduurzaming in de toekomst niet ontmoedigd worden door hogere lasten’, schrijven de ambtenaren. ‘Bij het overwegen van deze motie heeft de werkgroep een aantal principiële en uitvoeringsproblemen gesignaleerd. Ten eerste het feit dat er geen kadastrale registratie bestaat van verduurzamingsmaatregelen, en dat deze veelal niet waarneembaar zijn vanaf de straat (denk aan isolatie van spouwmuren, kruipruimtes of het dak). Daarbij komt dat er op sommige verduurzamingsmaatregelen (zoals zonnepanelen) moet worden afgeschreven, afhankelijk van de ouderdom ervan.’

Te complex voor belastinginspecteur
Voor de belastinginspecteur zou het volgens de ambtenaren zeer complex zijn om te bepalen welke verduurzamingsmaatregelen in een pand zijn getroffen en welke waarde vrijgesteld zou moeten worden voor de OZB. ‘Een tweede probleem betreft het onderscheid tussen verduurzamingsmaatregelen en regulier onderhoud. Een goede staat van onderhoud verlengt de levensduur van een pand en zal eveneens de WOZ-waarde doen toenemen. Zo is bijvoorbeeld een dak op enig moment aan vervanging toe en zal dan vervangen worden door een nieuw dak met betere energieprestaties, omdat inmiddels de bouwvoorschriften zijn aangescherpt. Moet een dergelijke maatregel beschouwd worden als verduurzamingsmaatregel en daarmee in aanmerking komen voor OZB-vrijstelling, of gaat het hier om regulier onderhoud? Deze vraag zal aanleiding geven voor veel juridische procedures, met als oogmerk de OZB-vrijstelling zo ruim mogelijk uit te leggen.’

Een derde en laatste aspect is volgens de ambtenaren dat vrijstellingen leiden tot afwenteling tussen verschillende belastingplichtigen en tevens tot verlies van transparantie. ‘Vrijstellingen compliceren daarnaast de fiscale regeling, leiden tot inefficiënte uitvoering en veel juridische procedures. Ten slotte is van belang dat het bedrag aan bespaarde belasting in de meeste gevallen minimaal zal zijn. Vanwege deze nadelen wordt geen voorstel gedaan voor het invoeren van vrijstellingen voor verduurzamingsmaatregelen.’