Regionale Energiestrategie Groningen: conceptbod van 3 terawattuur zonne-energie in 2030

Het conceptbod van de regio bedraagt daarmee 5,7 terawattuur.

Van Appingedam tot Winsum
Het aanbod van de RES-regio is onderdeel van de totale Nederlandse ambitie op het gebied van duurzame energie: het opwekken van 35 terawattuur hernieuwbare energie op land in 2030. De betrokken gemeenten zijn achtereenvolgens Appingedam, Delfzijl, Groningen, Het Hogeland, Loppersum, Midden-Groningen, Oldambt, Pekela, Stadskanaal, Veendam, Westerkwartier en Westerwolde.

Volgens de oorspronkelijke planning moesten de regio’s uiterlijk 1 juni 2020 de bestuurlijk vastgestelde concept-RES indienen, maar die deadline is voor alle RES-regio’s nu verschoven naar 1 oktober 2020. Deze dienen vervolgens voor de nieuwe datum van 1 juli 2021 omgezet te worden naar de RES 1.0.

Projecten in de basis
De duurzaam opgewekte elektriciteit uit zon en wind in de regio Groningen groeit in de nabije toekomst verder. In de tweede helft van 2019 is een analyse gemaakt van de gerealiseerde en procedureel zekere wind- en zonne-energie. Dit zijn projecten in de zogenoemde ‘basis’. Deze projecten hebben een vergunning, een gereserveerde aansluiting op het elektriciteitsnet en veelal subsidie uit de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE+) toegewezen gekregen.

Een groot deel van deze projecten is op dit moment in aanbouw en zal in 2020 en 2021 worden opgeleverd. Van de overige projecten start de bouw binnenkort. De realisatie van deze basisprojecten leidt in 2023 tot 4 terawattuur aan opwekking van elektriciteit uit zon- en windparken: 3 TWh wind en 1 terawattuur aan zon. Enexis heeft aangegeven een dergelijke capaciteit in principe op het netwerk te kunnen aansluiten. De werkzaamheden die daarvoor noodzakelijk zijn, zijn al in gang gezet. Alle nieuwe initiatieven die vanaf 1 januari 2020 (SDE+-)subsidie krijgen toegewezen komen bovenop deze 4 terawattuur.

Bouwstenen
Naast de projecten in de basis zijn er ook projecten die nog niet aan alle randvoorwaarden voldoen maar al wel in enige mate concreet zijn. Dit noemt men in de concept-RES de bouwstenen. Deze bouwstenen lopen uiteen van projecten die in de najaarsronde van 2019 SDE+-subsidie hebben aangevraagd en/of dat in de voorjaarsronde van 2020 hebben gedaan. Deze projecten kunnen binnenkort tot de basis gaan behoren en worden dan in de RES 1.0 ook als zodanig opgenomen. Andere projecten zitten nog in het traject van vergunningverlening en hebben nog geen subsidieaanvraag gedaan. Het gaat voornamelijk om projecten van zonneparken, maar ook windpark Eemshaven west voldoet aan deze omschrijving, net als de verkenning die de gemeente Groningen is gestart naar 2 kleinschalige windparken van 2 tot 6 windturbines.

In totaal gaat het bij deze bouwstenen om 0,9 terawattuur aan elektriciteit uit zon en 0,4 terawattuur uit wind.

Opstelsom
Wanneer de projecten in de basis worden opgeteld bij de bouwstenen, zowel in concrete projecten als in nog in te vullen delen van de ambities van gemeenten, dan kan de regio Groningen uitkomen op ongeveer 6,3 terawattuur duurzame opwekking van elektriciteit uit zon en wind in 2030. Daarvoor is verdere uitbreiding van het netwerk van Tennet en Enexis noodzakelijk. De huidige capaciteit moet dan worden verdubbeld richting 2030. Deze uitbreiding is nu in de fase van planvorming. Om de uitbreiding tijdig te realiseren is medewerking nodig van overheden bij het tijdig verkrijgen van de benodigde vergunningen.

* de regio Groningen doet een bod van 5,7 terawattuur. Met dit bod wordt een marge ingebouwd van 0,6 terawattuur voor het geval niet alle projecten en ambities in 2030 worden gerealiseerd.

Regionale Structuur Warmte
In de concept Regionale Structuur Warmte (RSW) die onderdeel is van de concept-RES schenkt Groningen uitgebreid aandacht aan zonnewarmte. ‘Zonnewarmte is zeer breed en eenvoudig inzetbaar en wordt gecombineerd met andere opwekkers zoals warmtepompen, wko systemen, pv-panelen en biomassa. De technische potentie is daarmee groot’, is te lezen in het document.

Bovendien worden de volgende aandachtspunten dan wel belemmeringen vermeld:

• Zonnewarmte levert energie afhankelijk van de hoeveelheid (zon)licht en moet daarom bij voorkeur gecombineerd worden met andere opwekkers of seizoensbuffers. Alhoewel zonnewarmte zeer hoge energie per vierkante meter biedt, is er dakvlak of grondoppervlak benodigd.
• Zonnewarmte is er voornamelijk in de zomer en overdag, dus opslag voor ’s nachts en voor de winter is nodig.
• Zowel collectoren als opslag vragen veel ruimte (maar er zijn ook opties in muren of in toplaag).
• Goede isolatie en vloerverwarming nodig (lagetemperatuurwarmte).

Bekijk hier alle reeds opgeleverde (concept) Regionale Energiestrategieën in het speciale dossier van Solar Magazine.