Naturalis: goed ingericht zonnepark beter voor biodiversiteit dan landbouwgrond

Na het bestuderen van de flora en fauna op het 39 hectare groot zonnepark van het oliebedrijf, concluderen de wetenschappers dat het zonnepark zowel voor planten als dieren een goede habitat is. Dit maakt volgens Naturalis goed ingerichte zonneparken naast een bron van duurzame energie ook een veilige haven voor biodiversiteit.

Verschillende mengsels
Smartland landschapsarchitecten, bezig met ontwerpen van verschillende zonneparken, initieerde het onderzoek vanuit het besef van de grote kansen voor biodiversiteit. Engels onderzoek gaf al positieve signalen, maar een studie naar de kansen in het Nederlandse landschap ontbrak.

Gedurende het afgelopen jaar hebben daarop onderzoekers van Naturalis Biodiversity Center onder leiding van hoogleraar Koos Biesmeijer het nieuwe zonnepark op het terrein van Shell Moerdijk nauwkeurig bestudeerd. Het team van Naturalis en Smartland zaaide een aantal verschillende mengsels van verschillende planten in om een basis te leggen voor het jonge ecosysteem en te onderzoeken wat werkt voor de biodiversiteit.

Beter dan landbouwgrond
Nu concluderen de onderzoekers dat goed ingerichte zonneparken beter zijn voor de biodiversiteit dan de meeste landbouwgrond. Zo bieden ze een mix van zon en schaduw, worden paden nauwelijks bewandeld door mensen en zijn ze vrij van kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Dit geeft planten en insecten ruim spel. Hoogleraar Koos Biesmeijer is daarom positief over de mogelijkheden die zonneparken bieden om biodiversiteit in Nederland te stimuleren: ‘De energietransitie vraagt veel van ons en zonneparken vormen steeds meer onderdeel van ons landschap. Het is belangrijk om nu kennis te genereren waarmee zonneparken goed ingericht worden en kunnen bijdragen aan het herstel van de biodiversiteit.’

Bestuivers tussen de zonnepanelen
Onderzoeker Lisette van Kolfschoten over de soortenrijkdom die het team van Naturalis aantrof: ‘We hebben veel soorten bloemen en insecten op het terrein gezien, wat ons toch wel wat verraste. Bovendien staan er van de 34 soorten gevonden bijen 4 op de rode lijst van Nederland. Het Shell Moerdijk-terrein is dan ook relatief rijk aan biodiversiteit en het zonnepark lijkt geen beperking te zijn voor de insecten en planten.’

De schaduw van de zonnepanelen was volgens de onderzoekers nauwelijks een belemmering voor de plantengroei en de bestuivers, maar bood juist variatie in het landschap. Ook onder de zonnepanelen waren planten te vinden. De bestuivers waren echter vooral te vinden in de ruimten tussen de zonnepanelen, waar de zon scheen. Hoe dit zich vertaalt naar andere zonneparken hangt volgens Naturalis af van de inrichting van die parken.

Onderzoek doorzetten
Naturalis en Shell bekijken de mogelijkheden om het onderzoek naar biodiversiteit op zonneparken door te kunnen zetten, om ook de ontwikkeling over langere tijd te bekijken. Of dit onderzoek op Moerdijk of op een nog te bouwen zonnepark gaat plaatsvinden, is nog niet bekend. Bij monitoring over meerdere jaren kan onderzocht worden wat het totale effect van een zonnepark op de biodiversiteit is. Ook zouden de onderzoekers graag meer weten over de effectiviteit van verschillende zaaisels en de verschillen tussen Nederlandse bodemtypen en vooral ook over de invloed van de specifieke inrichting van de zonneparken op biodiversiteit.