De Energietuinen worden ontworpen en uitgevoerd samen met de omwonenden, gemeente, eigenaren en andere betrokkenen. De fysieke Energietuin kan uiteindelijk bestaan uit zonnepanelen, (kleinschalige) windenergie, waterkracht en/of energieopslag en biomassateelt. Dit wordt gecombineerd met bijvoorbeeld een fietspad, wandelpad, voedselbos, moestuin, picknickveld, uitkijkpunt, maar ook de aanplant van nieuwe vegetatie, houtwallen, kruidenrijk gras, bijenhotels en faunapassages.
3 plaatsen
Eerder dit jaar werd al bekend dat op de voormalige stortlocatie Mastwijk in gemeente Montfoort door de NMF's plannen worden gemaakt voor de eerste Energietuin van Utrecht. Er moet daar een multifunctioneel zonnepark van 10 megawattpiek komen. De Postcode Loterij kende eerder al een schenking van 1,65 miljoen toe aan de Energietuinen.
Het project moet de betrokkenheid onder burgers versterken en de professionaliteit van lokale energie-initiatieven vergroten. De eerste Energietuinen zijn, naast in Montfoort, gepland in Assen en Wijhe. Het gaat om grote locaties, variërend in omvang van 20 tot 80 voetbalvelden. De bedoeling is dat er in heel Nederland Energietuinen gaan ontstaan.
In de Energietuin moet grootschalige, duurzame-energieopwekking samengaan met natuur, landschap, recreatie en educatie. ‘Met Energietuinen werken we niet alleen aan het klimaat door grootschalig energie op te wekken, maar ook aan biodiversiteit en aan een passend ontwerp. Op deze schaal, met deze mate van professionaliteit en met veel zeggenschap voor de lokale omgeving is dit een nieuwe aanpak waarmee we stappen zetten naar het energielandschap van de toekomst’, aldus Annie van de Pas, netwerkdirecteur NMF’s.
Wel 100 mogelijkheden
Uit welke elementen de Energietuinen precies gaan bestaan, is van tevoren niet te zeggen. Sven Stremke, universitair hoofddocent landschapsarchitectuur aan de WUR, is samen met zijn team verantwoordelijk voor dit proces, dat bekendstaat als ‘ontwerpend onderzoek’. Stremke: ‘Het is een intensief traject, waarbij er in het begin wel 100 mogelijkheden zijn. Door te luisteren naar alle perspectieven, te leren van best practice en rekening te houden met wet- en regelgeving, komt er uiteindelijk een definitief ontwerp uit dat specifiek is voor elk van de 3 locaties.’
Het project Energietuinen is onderdeel van een groter onderzoeksprogramma van WUR naar zonne-energie: het Solar Research Program. Dit programma zoekt naar nieuwe concepten voor zonneparken waarin rekening gehouden wordt met de ruimtelijke kwaliteit, biodiversiteit, bodemkwaliteit, governance, landbouwproductie en technologische innovatie.
De juni 2024-editie van Solar Magazine is verschenen. Het tijdschrift bevat artikelen over de toekomst van de Nederlandse pv-markt, het potentieel van de directe lijn, balkonzonnepanelen en het verhogen van het zelfverbruik.