ACM presenteert veelgestelde vragen en antwoorden over transportschaarste

De belangrijkste punten uit de vragen en antwoorden worden in dit artikel behandeld.

Altijd recht op een aansluiting voor een aangeslotene
Netbeheerders zijn verplicht om aansluitingen tot 10 megavoltampère binnen 18 weken te realiseren. Deze termijn geldt ook voor aansluitingen vanaf 10 megavoltampère als het gaat om een aansluiting van een productie-installatie voor duurzame elektriciteit, zoals een wind- of zonnepark.

Evenveel recht op transport voor bestaande en nieuwe aangeslotenen
Een afnemer heeft echter niet altijd recht op transport van elektriciteit. De transportplicht kent een uitzondering voor het geval de netbeheerder redelijkerwijs geen capaciteit beschikbaar heeft voor het gevraagde transport. Een netbeheerder mag pas transport weigeren als alle maatregelen die hij kan nemen om toch aan de transportvraag te voldoen, zijn uitgeput. Als een netbeheerder transport van duurzame elektriciteit weigert, dan moet hij dit melden aan de ACM. In de melding moet de netbeheerder aangeven welke maatregelen hij heeft genomen om toekomstige transportweigeringen te voorkomen.

Vergaande maatregelen verplicht om transport mogelijk te maken
Mocht er transportschaarste ontstaan, dan zijn er een aantal maatregelen die een netbeheerder in zijn bedrijfsvoering moet nemen voordat een weigering van transport aan de orde is. Ten eerste moeten netbeheerders hun inschatting van de beschikbare capaciteit op het netwerk niet baseren op de som van reeds aan aangeslotenen vergeven transportrechten (het contractuele gebruik), maar op het daadwerkelijke gebruik van die transportrechten op ieder moment (het fysieke gebruik). Dit verschil is belangrijk: lang niet alle transportrechten die contractueel zijn verschaft, worden op ieder moment verbruikt. Omdat niet alle aangeslotenen op hetzelfde moment maximaal gebruikmaken van hun gecontracteerde transportrechten hebben netbeheerders in veel gevallen marge om meer transportrechten uit te geven dan er fysieke capaciteit is om alle rechten opgeteld te transporteren. Als een netbeheerder in deze analyse tot de conclusie komt dat hij een aangeslotene een verzoek om transportcapaciteit zou moeten weigeren, dan is er sprake van fysieke congestie. De netbeheerder moet in deze situatie de procedures voor congestiemanagement, die juridisch zijn vastgelegd, zo effectief mogelijk inzetten.

In de praktijk houdt congestiemanagement in dat wanneer de netbeheerder na de sluiting van de dag-vooruitmarkt fysieke congestie in zijn netwerk voorziet, hij zoveel mogelijk in overleg treedt met marktpartijen om die fysieke congestie op lossen. Dit kan door marktpartijen met productie- of verbruikseenheden binnen en buiten een congestiegebied een bod te laten doen om aan beide kanten van de fysieke congestie hun flexibiliteit in te zetten door productie- of consumptieniveaus aan te passen. Toepassing van congestiemanagement in een gebied dient uitsluitend ter overbrugging van de periode die resteert tot het moment waarop het (de) net(ten) zodanig verzwaard, gewijzigd of uitgebreid is (zijn) dat het gevraagde transport volledig beschikbaar gesteld kan worden.

Recht op vergoeding bij oplossen congestie
Aan elke vorm van congestiemanagement is een transactie gekoppeld. Of een marktpartij recht heeft op een vergoeding of juist een vergoeding moet betalen, hangt af van de situatie. De ACM heeft het volgende praktijkvoorbeeld: een producent met hernieuwbare-energieproductiecapaciteit die een productiesubsidie ontvangt, biedt aan om minder te produceren en wordt daarmee afgeregeld. De producent krijgt al een vergoeding van de marktpartij aan wie hij de elektriciteit heeft verkocht. Deze vergoeding wordt niet teruggedraaid. Daarnaast krijgt de producent normaal gesproken een SDE+-vergoeding. Deze vergoeding krijgt de producent nu niet meer. De netbeheerder betaalt aan de producent een bedrag gelijk aan de SDE+-vergoeding. Op deze manier heeft de producent precies dezelfde winst als in het geval hij wel geproduceerd zou hebben. Ook nu moet de netbeheerder een producent inschakelen buiten het congestiegebied om het afgeregeld vermogen te leveren.

Geschil aanhangig maken bij ACM
Een aangesloten partij kan de netbeheerder vragen de relevante gegevens te verschaffen over de maatregelen die nodig zijn om het net te versterken. De netbeheerder mag ten hoogste de kostprijs voor het verstrekken van die informatie vragen. Partijen die van mening zijn dat de netbeheerder hun rechten schaadt, kunnen bij de ACM een geschil indienen.