Rondetafelgesprekken
De Tweede Kamer laat zich sinds deze week tot half april via een groot aantal rondetafelgesprekken door (markt)partijen die betrokken zijn geweest bij de onderhandelingen over het Klimaatakkoord bijpraten over hun visie op het geheel. Er staat in totaal 7 gesprekken gepland.
Voorafgaand aan de gesprekken dienen alle stakeholders position papers in. Zo stelde de vereniging Vastgoed Belang eerder deze week dat de ‘voortzetting van de salderingsregeling voor zonnepanelen onontbeerlijk’ is om zo particuliere verhuurders hun gebouwen te kunnen laten verduurzamen.
Veelvoud aan zonneparken
Als voorbeeld van de problemen met netcapaciteit haalt Van der Linden namens Netbeheer Nederland in zijn position paper Zonnepark Midden-Groningen aan: ‘Dit park heeft volgens de initiatiefnemers een vermogen van 103 megawattpiek en kan daarmee jaarlijks ruim 32.000 huishoudens van elektriciteit voorzien. Dat is meer huishoudens dan alle huishoudens in Midden-Groningen bij elkaar. Zo veel huishoudens zijn vergelijkbaar met een middelgrote stad. Het verschil is dat het elektriciteitsnet in een stad in vele decennia rustig uitgebouwd is. Het Zonnepark Midden-Groningen wordt echter al eind 2019 in gebruik genomen, en daarmee in minder dan 1 jaar gerealiseerd. U begrijpt wat er gevraagd wordt als er binnen de komende jaren een veelvoud aan zonne- en windparken van een vergelijkbare omvang gebouwd gaan worden. We kunnen nu eenmaal niet op elke plek in het net binnen 12 maanden de elektriciteitsvraag van een stad van ruim 32.000 huishoudens inpassen.’
‘Projecten komen komende jaren stil te liggen’
De capaciteits- en invoedproblemen spelen volgens Van der Linden met name bij zonneparken in regio’s met een lage vraag naar elektriciteit, waar de grond goedkoop is en de netten niet berekend zijn op het transporteren van zo veel vermogen. ‘Het gevolg is dat er (tijdelijk) geen transportcapaciteit beschikbaar is om nieuwe projecten aan te sluiten op het elektriciteitsnet. Hierdoor komen nog aan te leggen zon- en windprojecten de komende jaren stil te liggen en dreigt op dit vlak in deze regio’s de energietransitie abrupt tot stilstand te komen. Het is realistisch om te veronderstellen dat deze problematiek na gunning van SDE+ uit de najaarsronde 2018 en SDE+-voorjaarsronde 2019 breder in Nederland zal spelen. Ruimtelijk beleid op zonneparken kan in de ogen van de netbeheerders niet langer ontbreken. Een mogelijkheid om meer duurzame energie te blijven produceren in regio’s met beperkte netcapaciteit is bijvoorbeeld het inzetten op biogas- en groengasproductie.’
Vandaag 2030 en overmorgen al 2050
Van der Linden wijst erop dat het realiseren van de netinfrastructuur soms wel meer dan 10 jaar duurt, waardoor het voor de netbeheerders vandaag 2030 is, en overmorgen 2050. ‘Alleen wanneer de netbeheerders zo snel mogelijk een goed beeld hebben op het energiesysteem van 2050, kunnen zij tijdig en tegen de laagste maatschappelijke kosten zorgen voor de juiste energie-infrastructuur om de energietransitie te faciliteren. Dit kunnen wij niet alleen, hiervoor hebben de wij input nodig vanuit gemeenten en netgebruikers om de juiste keuzes te maken. Wij hebben de politiek nodig om nu al de juiste randvoorwaarden te scheppen en hun verwachtingen over de infrastructuur duidelijk uit te spreken. Gezamenlijk moeten wij verder kijken dan 2030. Daarbij staan wat de netbeheerders betreft de volgende 3 sleutelwoorden centraal: voorspellen, verslimmen, en verzwaren. Door slimmer met het huidige net om te gaan en planmatig te werken, kunnen netverzwaringen zoveel mogelijk beperkt blijven, wat scheelt in de kosten. De huidige inhoud van het ontwerp-Klimaatakkoord staat niet garant voor een dergelijke aanpak met het oog op 2050.’
Geef netbeheerders ruimte
Om de kortetermijnproblematiek het hoofd te kunnen bieden, benadrukken de netbeheerders dat zij samen met betrokkenen op zoek zijn naar creatieve oplossingen, die passen in de transitie-opgave en voorsorteren op verwachte wijzigingen in wet- en regelgeving. ‘Zo kunnen we ervoor zorgen dat er meer hernieuwbare productiecapaciteit kan worden aangesloten op het bestaande net. Tegelijkertijd worden onnodige netinvesteringen voorkomen en de bestaande netten beter benut, wat leidt tot lagere maatschappelijke kosten. Uiteraard laat dit onverlet dat wijziging van wet- en regelgeving nodig is om ook op de lange termijn de groei van hernieuwbare op een slimme manier te kunnen faciliteren.’
10 actiepunten: mogelijkheid tot aftoppen én verplichte netcapaciteitstoets
Om voldoende capaciteit op de netten te kunnen realiseren, hebben de netbeheerders de volgende 10 actiepunten nodig:
De september 2024-editie van Solar Magazine is verschenen. Het tijdschrift bevat artikelen over de toekomst van de Nederlandse pv-markt, negatieve stroomprijzen, de strijd tegen dwangarbeid en Solar Solutions Kortijk.