VN: ‘De tijd van de klimaatcrisis is aangebroken’

Die oproep doen de Vereniging Naties (VN) in het ‘Emissions Gap Report 2024: No more hot air ... please!’. Als de verschillende landen in de volgende ronde van Nationally Determined Contributions (NDC’s) – de nationaal vastgelegde klimaatdoelen – hun ambitie niet verhogen, is het doel van maximaal 1,5 graad Celsius opwarming uit het Klimaatakkoord van Parijs binnen een paar jaar niet meer haalbaar.

Slopen gevolgen
Het rapport beleeft zijn 15^e editie en verschijnt jaarlijks in aanloop naar de VN-klimaattop COP29 die dit jaar plaatsvindt in Bakoe. In het rapport wordt gekeken naar hoeveel landen moeten beloven om broeikasgassen terug te dringen, en hoeveel ze moeten waarmaken in de volgende ronde van NDC’s, die begin 2025 moeten worden ingediend in de aanloop naar COP30 in Brazilië.

Tegen 2030 is een CO2-reductie van 42 procent nodig en tegen 2035 een CO2-reductie van 57 procent om op koers te liggen voor de klimaatdoelen. ‘Als we er niet in slagen de ambities in deze nieuwe NDC’s te verhogen en onmiddellijk met de uitvoering te beginnen, zou de wereld op koers liggen naar een temperatuurstijging van 2,6 tot 3,1 graden Celsius in de loop van deze eeuw’, zo waarschuwt de internationale groep wetenschappers die het rapport heeft opgesteld. ‘Dit zou slopende gevolgen hebben voor mensen, planeet en economieën.’

Technisch mogelijk
Het blijft volgens hen technisch mogelijk om op een pad van 1,5 graad Celsius te komen, waarbij zonne-energie, windenergie en bosbouw veelbelovend zijn voor een drastische en snelle emissiereductie. ‘Om dit potentieel waar te maken, moeten voldoende sterke NDC’s dringend worden ondersteund door een overheidsbrede aanpak, maatregelen die de sociaaleconomische en ecologische nevenvoordelen maximaliseren, versterkte internationale samenwerking die een hervorming van de mondiale financiële architectuur omvat, sterke actie van de privésector en een minimale verzesvoudiging van de mitigatie-investeringen. De landen van de G20, met name de landen met de grootste uitstoot, zouden het zware werk moeten doen.’

De wetenschappers stellen dat de wereld midden in een klimaatnoodsituatie zit en de tijd om iets te doen snel begint te dringen. ‘We staan voor grimmige keuzes: de opwarming van de aarde beperken tot 1,5 graad Celsius, worstelen om ons aan te passen tot 2 graden Celsius, of geconfronteerd worden met catastrofale gevolgen bij 2,6 graden Celsius en verder.’

7,5 procent per jaar
De wetenschappers concluderen dat de uitstoot van broeikasgassen in 2023 tot een nieuw hoogtepunt van 57,1 gigaton CO2 is gestegen en de vereiste verminderingen hierdoor groter zijn geworden. Tot 2035 moet elk jaar 7,5 procent van de uitstoot worden ‘geschaafd’. ‘De huidige beloften komen niet in de buurt van deze niveaus, waardoor we op weg zijn naar een opwarming van de aarde van in het gunstigste geval 2,6 graden Celsius deze eeuw en waardoor we in de toekomst op grote schaal CO2 uit de atmosfeer moeten verwijderen om de overschrijding te beperken.’

Het onderzoeksrapport laat tegelijkertijd zien dat het in ieder geval technisch mogelijk blijft om op een pad van 1,5 graad Celsius te komen. ‘Een verhoogde inzet van zonnepanelen en windmolens zou 27 procent van het totale emissiereductiepotentieel kunnen opleveren in 2030 en 38 procent in 2035. Actie op het gebied van bossen kan in beide jaren ongeveer 20 procent van het potentieel opleveren. Andere sterke opties zijn energiebesparingsmaatregelen, elektrificatie en brandstofomschakeling in de sectoren gebouwen, vervoer en industrie. Om dit te bereiken hebben we een overheidsbrede aanpak nodig.’

Onder het motto ‘het is tijd voor het klimaat’ en de boodschap ‘de toekomst ligt in onze handen’ roept de VN in een speciale video daarom op tot actie.