Demir boos over stijging federale en lokale aandelen in energiefactuur

Uit de tariefmethodologie voor de periode 2025-2028 die de VREG afgelopen week publiceerde, bleek onder meer dat de nettarieven tientallen procenten stijgen. ‘Een dergelijke stijging van de elektriciteitsfactuur is compleet onaanvaardbaar en staat haaks op de daling van de Vlaamse beleidscomponent de voorbije jaren’, aldus minister Demir.

Maatschappelijke impact
Demir stelt van alle betrokkenen te verwachten dat zij rekening houden met de maatschappelijke impact van hun beslissingen. Demir: ‘Indien de nieuwe voorstellen leiden tot een hogere elektriciteitsfactuur, dan bemoeilijkt dit bovendien ook de energie- en klimaattransitie. Ik vraag dan ook dat er voorstellen komen die maatschappelijk verantwoord zijn, de transitie faciliteren én die de Vlaming niet opzadelen met hogere facturen. Meer dan ooit bewijst het ook de noodzaak aan de intrede van Vlaanderen in Fluvius, waar lokale besturen als enige aandeelhouder op dit moment meer denken aan dividenden dan aan de energietransitie.’

Demir wijst erop dat de helft van de verwachte stijging van de nettarieven voor gezinnen het gevolg is van de forse stijging van de federale transmissienettarieven, goedgekeurd door energieregulator CREG op basis van het door de Belgische minister Van der Straeten goedgekeurde Ontwikkelingsplan van Elia. Bij bedrijven gaat het zelfs om bijna 80 procent van de toename.

Accijnzen verlagen
‘Over deze kosten heeft Vlaanderen geen enkel zeggenschap: de gewesten mogen enkel zwijgen en betalen, onvoorstelbaar’, aldus Demir die van de federale regering vraagt het over een andere boeg te gooien en verantwoordelijkheid te nemen om de elektriciteitskosten voor Vlamingen te verlagen in plaats van te verhogen, bijvoorbeeld door het verlagen van de accijnzen op elektriciteit.

‘Hoge elektriciteitsprijzen ontmoedigen burgers om stappen te zetten in de elektrificatie en maken investeren in een warmtepomp of elektrische auto minder interessant’, aldus Demir. ‘Ook onze industrie klaagt over dure elektriciteit. Ik begrijp dat sommigen dat geen probleem vinden, maar ik vind dat dus wel. Als we een koolstofarme toekomst willen, dan moet elektriciteit goedkoper worden. Dat is ook wat Vlaanderen de voorbije jaren deed. De Vlaamse beleidscomponent daalde met 40 procent, in schril contrast met andere overheden.’

Dividendenstroom
De elektriciteitsfactuur zorgt ook voor een jaarlijkse dividendenstroom naar de lokale besturen, iets wat Demir eveneens hekelt. ‘Jaarlijks ontvangen de steden en gemeenten honderden miljoenen euro’s als dividenden uit de elektriciteitsfactuur, zowel via Fluvius als via Elia. Aangezien de lokale besturen ook voorstander zijn van lagere elektriciteitsfacturen vind ik het niet meer dan normaal dat de lokale besturen hun dividenden minstens tijdelijk opgeven. De elektriciteitsfactuur is al lang genoeg een tweede aanslagbiljet van de gemeentebelasting.’

Miljarden euro’s
Met het oog op de energietransitie moeten de netbeheerders de komende jaren miljarden euro’s investeren in het elektriciteitsnet. Die investeringen dragen bij aan de hogere nettarieven voor elektriciteit. Dat is problematisch, vindt Demir: er moet inderdaad geïnvesteerd worden in het stroomnet, maar hogere elektriciteitsprijzen zijn ook nefast voor de energietransitie. Demir is van mening dat lokale besturen als aandeelhouder van energiespelers hun rol onderschatten en te weinig serieus nemen. ‘De conclusie is helder: lokale besturen hebben hun taak om de energietransitie voor te bereiden niet serieus genomen. De intrede van Vlaanderen in Fluvius zal de volgende legislatuur onvermijdelijk zijn en zal deel uitmaken van de regeringsonderhandelingen. Ik wil een debat over de strategische verankering van álle netbeheerders in Vlaanderen en hun rol in onze energie- en klimaattransitie in Vlaanderen.’

Capaciteitstarief
‘Ik heb mij ook steeds zorgen gemaakt over de impact die het capaciteitstarief heeft op de netfactuur van sommige netgebruikers en over de timing van de invoering, maar ik ben als minister niet bevoegd voor de distributienettarieven’, besluit Demir. ‘De VREG heeft in het verleden op mijn vraag geen aanpassingen willen doen. Deze consultatie is een nieuwe kans voor alle belanghebbenden om de VREG te laten luisteren naar de bezorgdheden. Ik hoop dan ook dat de VREG en alle stakeholders deze consultatie maximaal benutten om de energietransitie op kostenefficiënte wijze te laten verlopen, en dat de VREG er extra op let om ditmaal duidelijk te communiceren over zijn beslissingen.’