Nieuwe methode voor bepalen opbrengst zonnewarmtesystemen op komst

Ondanks de sleutelrol in vele regelingen, is SOLCAL voor veel mensen onbekend. Gerard van Amerongen: ‘Of het nu aan complexiteit of een gebrek aan kennis ligt, daarmee worden kansen gemist.’

Van Amerongen is een oudgediende in de wereld van hernieuwbare energie. Zo was hij hoofd van de afdeling Duurzame Energie en Gebouwen van TNO en voorzitter van brancheorganisatie Holland Solar. Sinds 2001 werkt hij als zelfstandige. Met zijn bedrijf vAConsult richt hij zich op interim-management bij kennisinstituten. Daarnaast geeft hij advies op het snijvlak van techniek en beleid, subsidiëring en normering aangaande zon-pv en zonnewarmte, ook in Europees verband. Hoe ziet hij de huidige status van zonnewarmte in Nederland?

Subsidie maakt kwetsbaar
’15 jaar geleden wist iedereen nog wat een zonneboiler was’, aldus Van Amerongen. ‘Het was de eerste duurzame technologie, mooi en efficiënt ook, en breed toepasbaar voor tapwater- en ruimteverwarming van woningen en voor industriële processen. Het ging heel goed met de uitrol, mede door stimulering van de overheid. De markt en de technologie werden volwassen. Maar subsidies maken kwetsbaar. Zonnepanelen kwamen op en de aandacht verschoof, met vrijwel een direct resultaat. De zonneboiler verdween naar de achtergrond, pv werd dominant. Dat was echter niet overal het geval.’

Comeback
In Griekenland en andere mediterrane landen is de zonneboiler nog steeds een veel toegepaste technologie, zo vertelt Van Amerongen. Maar ook op plekken waar de zon minder schijnt, is die mainstream. Hij doet het bijvoorbeeld goed in Oostenrijk (subsidieloos) en in Duitsland (met subsidie). En in Nederland is sprake van een comeback. De verkoop van zonneboilers is de afgelopen 2 jaar flink gestegen. Dat komt onder andere door de inzet op het bouwen van gasloze woningen, de verhoging van de ISDE-vergoeding voor zonneboilers en de hoge energieprijzen als gevolg van de beperkte gastoevoer uit Rusland. Er zijn echter ook tegenkrachten voor de zonneboiler in het spel.

Nieuwe partijen
Van Amerongen: ‘Veel van de fabrikanten die zonneboilers maken, produceren ook warmtepompen. En daarvoor zijn de marktomstandigheden zeer gunstig, zeker nu het kabinet heeft aangekondigd dat hybride warmtepompen vanaf 2026 de standaard worden voor het verwarmen van woningen. Maar iedere technologie heeft haar eigen toepassingen, zo ook de zonneboiler. Het is dan ook goed om te zien dat de populariteit toeneemt. Tegelijkertijd vereist dat natuurlijk wel de nodige kennis, zeker van partijen die ze verkopen en installeren – bestaande en nieuwe partijen in het veld. Daarom werd ik begin dit jaar uitgenodigd door Holland Solar om een presentatie te geven over alle ins en outs van SOLCAL.’

Ecodesign en Energy Labelling
SOLCAL is een methodiek voor het berekenen van de jaaropbrengst van een zonnewarmtesysteem vanuit de specificaties van de componenten. Ze is niet van vandaag, maar bestaat al lang. Van Amerongen was een van de mensen die aan de basis stond. SOLCAL wordt veelvuldig geïmplementeerd. Dat gebeurt bijvoorbeeld ten aanzien van de Europese richtlijnen voor Ecodesign en Energy Labelling uit 2013; die respectievelijk de eisen voor toegang van producten tot de Europese markt regelen en de prestatie zichtbaar maken. Daarnaast is SOLCAL een relevant instrument in de ISDE.

Lees hieronder het volledige artikel in de september 2022-editie van Solar Magazine.