Datawattch: ‘Residentiële markt voor monitoring en beheer zonnepanelen wordt wakker’

Van Haren startte in 2017 met Datawattch als gevolg van een uitvraag van een woningcorporatie uit Woerden naar een pv-monitoringsysteem voor de installateur en huurder. Dat moest onder andere omvormeronafhankelijk zijn, de relatieve performance meten en de privacy waarborgen - de data mochten onder andere niet op servers buiten de Europese Unie belanden. Van Haren was als adviseur betrokken bij de aanbesteding en zag dat er geen partijen waren die konden leveren. Hij besloot het met zijn achtergrond in visualisatie van soft- en hardware zelf op te pakken en ontwikkelde een platform voor monitoring, beheer en aansturing van grote aantallen pv-systemen.

Performance en oorzaken
‘Woningcorporaties en installateurs maken beloftes over de performance van zonne-energiesystemen’, aldus Van Haren. ‘Die moeten worden nagekomen. Dat betekent dat je allereerst moet weten wat die prestaties zijn. Daarbij wil je real-time informatie, zodat er direct kan worden gereageerd bij afwijkingen. Ook aan de beheerkant is het belang van overzicht evident, bijvoorbeeld over wanneer incidenten door wie zijn opgepakt, maar ook ten aanzien van oorzaken om daar in toekomstige besluiten rekening mee te houden.’

Opwek en verbruik
Er zijn inmiddels duizenden woningen aangesloten op Datawattch. In 2020 zette het bedrijf de volgende stap en kwam met eigen hardware, een kastje dat ook de slimme meter kan uitlezen, zodat er inzicht ontstaat in het totale energiegebruik in een woning. Daarnaast kan deze communiceren met andere apparaten en sensoren zoals zonneboilers, warmtepompen en kilowattuur- en temperatuurmeters. Van Haren: ‘Daarmee wordt het integraal monitoren en aansturen van een duurzaam huishouden mogelijk.’

Virtual powerplant
Datawattch rolt zijn technologie uit in projectspecifieke softwaretoepassingen. Een voorbeeld is een all electric sociaal woningbouwproject in Nijmegen. Daarin worden apparaten aangestuurd op basis van real-time stroomsterktes, zodat de hoofdaansluiting van 3 x 25 ampère niet wordt overschreden. Een innovatie die Datawattch nu ontwikkelt, is opslag van zonnestroom in elektrische boilers. Dit faciliteert maximaal zelfverbruik, en tevens ontlasting van het stroomnet en maakt een virtual powerplant mogelijk. In hoeverre is de markt klaar voor deze technologie?

Kentering
‘Ik denk dat die nu wakker wordt’, aldus Van Haren. ‘Er zijn nog steeds vele woningcorporaties en installateurs die van monitoring en beheer van zonne-energiesystemen geen prioriteit maken. Ze vinden het wellicht belangrijk in woorden, maar je moet er natuurlijk ook voor willen betalen. Tegelijkertijd zie je verandering ontstaan, met name vanwege de druk van verzekeraars. Die eisen bijvoorbeeld naast een Scope 12-inspectie steeds vaker het bijhouden van onderhoudslogboeken. Daarnaast bespeur ik een kentering in de aanpak van onderhoud – van ad hoc reageren op problemen naar een structurele aanpak op basis van het verzamelen en combineren van data – onafhankelijk van omvormermerk en het internet van de bewoners – binnen een geautomatiseerd systeem. Dit vergt investeren, maar is op de langere termijn veel efficiënter wat betreft kosten, veiligheid en verduurzaming, zeker nu ook de warmtetransitie grootschalig in gang wordt gezet.’