HyET Solar voor 60 procent in Australische handen: ‘Nederland moet meer lef tonen, er worden grote kansen gemist’

Eigenaar Rombout Swanborn is daar blij mee: zo kan hij doorpakken in het uitbouwen van HyET Solar. Tegelijkertijd stelt hij dat Nederland hiermee een grote kans aan zich voorbij laat gaan. ‘Onze zonne-energietechnologie levert in vrijwel alle denkbare toepassingen een betere businesscase op dan traditionele pv en gaat een wereldwijd succes worden.’

Swanborn is een investeerder in duurzame technologie. Zijn High yield Energy Technologies (HyET) Group bestaat uit 5 ondernemingen die alle technologieën ontwikkelen voor het versnellen van de energietransitie. Klein denken is niet aan hem besteed: om een verschil te maken in de energietransitie moet je op wereldschaal opereren. Hij heeft dan ook grote plannen met HyET Solar, zo gaf hij in 2020 in Solar Magazine aan. In 2021 zouden de voorbereidingen zijn afgerond om de productiecapaciteit van dunnefilmzonnecelfolie naar 900 megawattpiek op te kunnen schalen. Het benodigde kapitaal ophalen in eigen land bleek echter lastig, dus bewandelde hij een andere weg en haalde hij een buitenlandse investeerder aan boord.

Slechte maatstaf
De Powerfoil van HyET Solar is gebaseerd op siliciumzonnecellen. Hij wordt geproduceerd in een roll-to-rollproces. Dat levert goedkope en flexibele pv-modules van 1,3 meter breed tot 30 meter lang op. Die hebben een efficiency van 12 procent voor dual junctions en binnenkort 15 procent voor zonnecellen met drievoudige knooppunten. Op dit punt aanbeland, gaat het echter vaak mis als hij zijn verhaal vertelt, geeft Swanborn aan.

‘In de zonne-energiewereld wordt gedacht vanuit de efficiency van cellen en modules. Dat is een slechte maatstaf als je het hebt over businesscases, en dus ook over het versnellen van de energietransitie. Je moet kijken naar de levelized cost of electricity (lcoe); de opbrengst afwegen tegen alle kosten, inclusief inkoop, installatie, onderhoud…. Met behulp van onze triple junction Powerfoil kan de moduleprijs naar zo’n 10 eurocent per wattuur. Je kunt hem gemakkelijk op vrijwel iedere ondergrond aanbrengen. Dankzij de flexibiliteit in formaat is bovendien ieder gewenst oppervlak maximaal te benutten met pv. Daarmee vallen de balance of system-kosten van zon op dak – bij particulieren, boerenbedrijven en de utiliteit – in vrijwel alle gevallen gunstiger uit dan wanneer er klassieke zonnepanelen worden gelegd. Dat geldt tevens in Nederland, en ook voor zon op land. Fortescue Future Industries berekende dat ze bij 1 gigawattpiek veldopstellingen in Australië met onze modules hun CAPEX – de investeringskosten – met 20 procent kunnen verminderen. Daarom stapten ze in.’

Fatalisme en conservatisme
Vraag Swanborn naar zijn visie op de Europese pv-markt en je krijgt een kritisch verhaal. Hij stelt dat 10 jaar aan goedkope, traditionele producten uit China innovatie heeft weggedrukt. Er is volgens hem sprake van fatalisme en conservatisme. Hoe denkt hij dan over het hernieuwde geloof in het opstaan van een Europese pv-industrie?

‘Dat is voorbehouden aan weinigen. Er wordt wel beter naar je geluisterd als je met een verhaal over technologische vernieuwing komt, merk ik. Maar een gebrek aan moed domineert, ook bij veel Nederlandse investeerders. Ik heb op de deuren van verschillende publieke partijen geklopt, maar waar het op neerkomt is dat ik het zelf moet doen. Het opschalen van onze productie is echter enorm kapitaalintensief. Momenteel is die nog slechts zo’n 1 megawattpiek. Volgend jaar kunnen we dankzij de investering (red. van tientallen miljoenen euro’s) van Fortescue Future Industries de capaciteit van onze fabriek uitbreiden naar 40 megawattpiek. Dat is fantastisch: het is een cruciale stap in het doorontwikkelen van HyET Solar tot een globale speler, en het levert Arnhem en omgeving meer dan 100 nieuwe, hoogwaardige arbeidsplaatsen op. Maar de grootste investering in productiecapaciteit zal straks voor een belangrijk deel in het buitenland plaatsvinden. Fortescue wil in Australië een fabriek van 1 gigawattpiek bouwen om zonnefolie te produceren voor het opwekken van goedkope groene waterstof. Dit hadden we ook hier kunnen doen. Nederland, dat de mond vol heeft van het bouwen van een nieuwe, duurzame economie, mist daarmee een enorme kans. Ik vind dat best frustrerend.’

Lees hier het volledige artikel in de december 2021-editie van Solar Magazine.