Minister Kaag en Blok: ‘Geen draagvlak voor Europees importverbod op zonnepanelen uit Xinjiang’

De ministers Kaag en Blok stellen naar aanleiding van Kamervragen van Tom van den Nieuwenhuijzen en Tom van der Lee (GroenLinks), Agnes Mulder (CDA) en Gijs van Dijk (PvdA) dat het kabinet niet over gegevens beschikt over in hoeverre in de in Nederland gebruikte zonnepanelen polysilicium uit Xinjiang is verwerkt.

Aannemelijk
‘Het is echter aannemelijk dat de Nederlandse situatie ongeveer overeenkomt met de wereldwijde markt’, schrijven Kaag en Blok mede namens minister Van ’t Wout van Economische Zaken en Klimaat in de aan de Tweede Kamer toegezonden antwoorden. ‘Het rapport van Horizon Advisory waarover in de internationale en Nederlandse media wordt bericht, stelt dat er data zijn die de polysiliciumproductie en -verwerking in Xinjiang linken aan dwangarbeid. De bevindingen in het rapport zijn bedoeld als waarschuwingssignaal: samengebrachte data ondersteunen het vermoeden dat er dwangarbeid in de ketens van zonnepanelen plaatsvindt. Het kabinet beschikt niet over eigenstandige verificatie van deze data.’

‘Het ministerie van Economische Zaken wint bij het uitgeven van subsidie geen informatie in over het merk van de zonnepanelen waarvoor subsidie wordt verleend’, vervolgt minister Kaag. ‘Deze informatie zou echter geen gedetailleerd inzicht geven in de herkomst van het polysilicium dat in de zonnepanelen is verwerkt. Zodoende is niet uit te sluiten dat er subsidie is besteed aan zonnepanelen waarbij in de keten mogelijk sprake is geweest van Oeigoerse dwangarbeid.’

Drastische stap
Op de vraag of Nederland – al dan niet op Europees niveau – net als de Verenigde Staten moet overwegen te stoppen met alle import van zonnepanelen uit Xinjiang antwoorden de ministers als volgt: ‘Een importverbod is een drastische stap. Gezien de handelspolitieke bevoegdheid van de Europese Unie zou een dergelijke stap in EU-verband gezet moeten worden. De Europese Unie zou zo’n verbod moeten rechtvaardigen onder een van de uitzonderingsgronden van de wereldhandelsorganisatie WTO, waarvoor bepaalde voorwaarden gelden. Vooralsnog lijkt er voor het zetten van een dergelijke stap geen draagvlak binnen de EU te bestaan.’

Nederland zal de kwestie deze week overigens inbrengen bij de Raad Buitenlandse Zaken (RBZ) van de Europese Unie op 20 mei aanstaande. Minister Kaag zal de Tweede Kamer binnenkort informeren over de uitkomsten. ‘Ik heb deze kwestie eveneens besproken met mijn Franse collega minister Riester en zal de kwestie bespreken met Eurocommissaris Reynders’, aldus Kaag.

Richtlijnen naleven
Het kabinet verwacht volgens Blok en Kaag van alle Nederlandse bedrijven die internationaal ondernemen dat zij de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen en de UN Guiding Principles on Business and Human Right (UNGP’s) naleven.

‘Het kabinet verwacht dan ook van bedrijven dat ze de risico’s in hun waardeketen in kaart brengen en adresseren’, schrijven de ministers. ‘Gegeven de ernstige verdenkingen beschreven in internationale rapportages en de beperkte mogelijkheden voor bedrijven om gepaste zorgvuldigheid toe te passen, kan beëindiging van de betrekkingen met een zakelijke relatie passend zijn. Wanneer deze ketenpartner echter een cruciale zakelijke relatie betreft, dan kan beëindiging wellicht niet haalbaar zijn.’

Voorlichting
De zonne-energiesector kan volgens de ministers hoe dan ook op diverse manieren ondersteuning krijgen vanuit de overheid om gepaste zorgvuldigheid toe te passen.

Zo kan gebruikgemaakt worden van het Fonds Verantwoord Ondernemen, de MVO risicochecker, voorlichting door het Nationaal Contactpunt OESO-Richtlijnen (NCP), de OESO due diligence handreiking, de website startmetdeoesorichtlijnen.nl en er kan informatie over de lokale situatie in Xinjiang verkregen worden bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en de Nederlandse ambassade in Peking. ‘Ook kan de zonne-energiesector bekijken of het mogelijk is om aan te sluiten bij het metaalconvenant of bij de onderhandelingen voor het convenant voor hernieuwbare energie’, stellen Kaag en Blok. ‘Branchevereniging Holland Solar heeft aangegeven samen met de Sociaal-Economische Raad (SER) de mogelijkheden te onderzoeken voor hun leden om toe te treden tot het Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO)-convenant voor hernieuwbare energie. Tevens zal het ministerie van Buitenlandse Zaken nader in contact treden met de zonne-energiesector over de zorgen die het kabinet en de sector hebben over dwangarbeid naar aanleiding van de berichtgeving hierover. Daarbij zullen de verantwoordelijkheden van de sector worden benadrukt, en de wijze waarop de overheid de sector kan bijstaan.’