Deze situatie verandert alleen als Enexis zijn aansluitbeleid wijzigt. Deze verwachting spreekt advocaat Michel Chatelin uit. ‘Er ligt nu een reeks uitspraken van verschillende rechters die op elkaar voortbouwen: de netbeheerder mag de verdeling van transportcapaciteit niet baseren op contractuele congestie maar moet onderzoeken of sprake is van feitelijke congestie. Het door Enexis gehanteerde ‘first come, first served’ beleid is in strijd met het discriminatieverbod’, zegt Chatelin, die partner is bij het advocatenkantoor Eversheds Sutherland. ‘Een netbeheerder mag bovendien het verkrijgen van een netaansluiting niet afhankelijk maken van de beschikbare transportcapaciteit en moet aantonen dat de verplichte congestieprocedure juist is gevolgd.’

Worstelen
In de mei 2019-editie van Solar Magazine gaf Chatelin eerder al aan dat netbeheerders juridisch gezien worstelen met het uitvoeren van hun wettelijke plicht om zonne-energieprojecten een netaansluiting te geven en de opgewekte zonnestroom te transporteren. ‘En dat heeft de rechter nu opnieuw bevestigd’, duidt Chatelin de uitspraak van de rechtbank Oost-Brabant waarmee het bedrijf Pottendijk de door hem geëiste netaansluiting krijgt.

‘De rechtbank Oost-Brabant heeft ook de door de ACM recent gegeven uitleg van de wetgeving voor capaciteitsschaarste nog maar eens bevestigd’, vervolgt Chatelin. ‘Een netbeheerder moet de in de Elektriciteitswet 1998 en de netcode elektriciteit bepaalde congestieprocedure volledig hebben gevolgd alvorens transport te mogen weigeren. Bestaande aangeslotenen en nieuwe aangeslotenen moeten daarbij gelijkwaardig behandeld worden. Zij hebben een gelijk recht op de fysiek beschikbare transportcapaciteit.’ 

Gamechanger?
In meer of mindere mate verwacht Chatelin dat deze nieuwe uitspraak van de rechter een gamechanger zal zijn. ‘De kans op rechtszaken tegen netbeheerders wordt in ieder geval steeds groter als de huidige praktijk niet verandert. Het naleven van de uitspraak betekent dat congestie op een andere wijze wordt vastgesteld en transportcapaciteit anders wordt verdeeld. De congestieprocedure zal door netbeheerders op transparante wijze moeten zijn doorlopen en pas nadat aangetoond is dat fysieke congestie niet kan worden opgelost, mag transport worden geweigerd.’

Chatelin besluit: ‘Uit deze uitspraak komt naar voren dat de netbeheerders de transportcapaciteit nog niet eerlijk verdelen over de aangeslotenen. Het is de vraag waarom netbeheerders dat niet doen. Ik kan bij gebrek aan transparantie alleen maar gissen. Misschien zijn netbeheerders onvoldoende geëquipeerd om congestiemanagement toe te passen.’