Universiteit Wageningen: snelle groei zonneparken biedt kansen voor biodiversiteit en landbouw

Wageningen University & Research (WUR) heeft in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit de literatuur over zonneparken in relatie tot bodem, landbouw, biodiversiteit en beleving samengebracht in een rapport.

Aantrekkelijk alternatief voor boeren
Er is volgens de schrijvers van het rapport nog maar weinig onderzoek gedaan naar de effecten van zonneparken op natuur, landbouw en landschap. ‘Grondgebonden zonneparken hebben effecten op de bodem, landbouw, de aanwezige biodiversiteit en diensten die het landschap levert. Of die effecten positief of negatief zijn, hangt af van de uitgangssituatie op de betreffende locatie en van de inrichting en het beheer van het zonnepark’, aldus het rapport dat een overzicht geeft van de literatuur over zonneparken in relatie tot bodem, landbouw, biodiversiteit en beleving.

De onderzoekers concluderen dat een zonnepark landbouw-economisch gezien financieel duidelijk meer oplevert dan grondgebonden veehouderij of akkerbouw. Daarmee is volgens hen een zonnepark een verleidelijk alternatief, met name voor stoppende boeren.

Bijdrage biodiversiteit
Zonneparken kunnen bijdragen aan verhoging van de biodiversiteit. Met name in intensief agrarisch gebied kan dit volgens het rapport leiden tot toename in soorten vegetatie, insecten en vogels. Cruciaal is dat er voldoende licht en water op de bodem komt. Dit wordt bepaald door het aantal zonnepanelen en de hoogte en de hellingshoek van de zonnepanelen. Er zal gezocht moeten worden naar een optimum voor maximale stroomproductie en het behalen van biodiversiteitsdoelen. Ook is meer aandacht nodig voor langdurig beheer na de realisatie van een zonnepark. Dit kan volgens de universiteit direct bij het ontwerp meegenomen worden.

3 proeftuinen rond universiteitscampus
Bij alle deelonderwerpen bodem, landbouw, biodiversiteit en beleving wordt door de onderzoekers geconstateerd dat er nog te weinig kennis is om een optimum te vinden tussen maximale energieproductie en andere functies. ‘Dus om verder te komen dan expert judgement, is onderzoek nodig’, schrijven de onderzoekers. ‘Het monitoren van effecten in bestaande zonneparken is een voor de hand liggende eerste stap. Hiermee kunnen in meer detail inrichtingsprincipes en randvoorwaarden worden ontwikkeld waarbij er voldoende ruimte blijft voor natuur, landbouw en landschap. Het is aan provincies en gemeenten om te bepalen in hoeverre ze daar vervolgens sturend mee om willen gaan.’

De universiteit heeft zelf recentelijk besloten om een agenda te ontwikkelen voor fundamenteel en toegepast onderzoek op het gebied van zonneparken, te beginnen met de realisatie van 3 proeftuinen rond de campus in Wageningen. Samen met bedrijven, overheden en andere kennisinstellingen wordt het bijbehorende programma ontwikkeld voor een duurzamer en klimaatbestendig landgebruik.